Lessen in discipline
Eén van mijn sterkste kwaliteiten is discipline. Mensen, die mij niet (professioneel) kennen, hebben de neiging om hier wat verbaasd over te zijn. Omdat ik mijn worsteling verberg achter een glimlach, lijkt het van buitenaf wellicht alsof alles vanzelf gaat in mijn leven. Ik ben ook niet altijd zo gedisciplineerd geweest als ik nu ben. Het is alleszins niet iets wat in mijn basispakket zat bij de geboorte. Het is iets dat ik ontwikkeld heb om te overleven, maar het is ook mijn beste leraar geworden. Het heeft mij door de jaren heen eerst star, rigide en zelfs verbitterd gemaakt, maar vervolgens heeft discipline mij ook geholpen om uit mijn dal te klimmen en terug ‘flow’ te vinden. Ik ben er nog niet helemaal, maar als ik terugblik op mijn klimreis tot nu toe, kan ik daarin vier fasen onderscheiden:
Fase 1 – Keuze voor verandering
Discipline is choosing between what you want now
Abraham Lincoln
and what you want most.
Als kind was ik redelijk ongedwongen. Weliswaar heel gevoelig en een beetje te bang van de grote boze wereld, maar steeds optimistisch, positief en vol leven. Een serie pijnlijke gebeurtenissen en drastische veranderingen tussen mijn elfde en dertiende levensjaar tornden dat vrolijke kind op korte tijd in een hoopje ellende. Mijn ongedwongenheid sloeg door in chaos en mijn optimisme, positivisme en levendigheid sloegen om in pessimisme, verveling en apathie. Op de middelbare school noemden ze mij ‘liever lui dan moe’ en thuis was ik een donderwolk, die elk moment kon losbarsten. Ik haatte school, ik haatte mezelf en ik haatte het leven. Niets interesseerde of motiveerde mij nog. Toen ik het derde middelbaar moest dubbelen, begon ik te beseffen dat, als ik niet een beetje mijn best zou gaan doen, die vreselijke middelbare school nóg langer zou gaan duren en dat zag ik echt niet zitten. Die zomer had ik deelgenomen aan mijn eerste workshop zelfmanagement bij mijn vader, waar ik leerde over doelgerichtheid. Vanaf dan werd het mijn doel om zo snel mogelijk af die schoolbanken te geraken. Ik zou daar geen jaar langer dan nodig doorbrengen. De échte interesse in wat school te bieden had, is nooit volledig gekomen, maar er waren af en toe vakken en leerkrachten, die in mijn ogen minder erg waren dan de anderen en ik bleek zelfs weleens de eerste van de klas te zijn. Tegen de tijd dat ik afstudeerde van de richting economie-moderne talen was er aan de buitenkant niets meer te zien van het hoopje ellende van weleer. Ik was een voorbeeldige jongedame geworden, die had geleerd om te doen wat er van haar verwacht werd.
Fase 2 – Consistente actie en herhaling
Discipline is being able to force yourself to do something,
Kim Brenneman
in spite of how you feel, over and over until it becomes a habit.
Ik had niet echt een specifieke interesse of richting die ik uit wilde of een bepaalde job die ik wilde gaan doen, dus koos ik ervoor om Handelswetenschappen te gaan studeren. Ik was op school goed in vakken als boekhouden en economie, mijn vader had ook economie gestudeerd, dus dat leek mij de beste basis voor een verzekerde toekomst. De leerkrachtenraad had mij deze richting echter afgeraden, omdat het te zwaar zou zijn voor mij. Maar iets in mij moet toen gezegd hebben: “Dat zullen we nog wel eens zien!”, want ik heb hun advies in de wind geslagen en ben alsnog die richting ingeslagen. Het eerste jaar viel al bij al nog mee. Ik moest mijn best doen, maar ik slaagde uiteindelijk toch mits drie examens in tweede zit. Het tweede jaar bleek ineens behoorlijk wat moeilijker te zijn. De wiskunde was bijvoorbeeld van een niveau dat mijn petje ver te boven ging. Ik kreeg bijles, zwoegde harder en begon hoe langer hoe ergere fysieke symptomen van stress te vertonen (zoals migraine, eczeem, restless legs, steken in de borststreek, kortademigheid, …), maar slaagde mits acht herexamens toch voor dat jaar. Tijdens het derde jaar begon de stress zijn tol te eisen, maar opgeven kwam nog niet eens in mij op. Doordat ik sinds het begin van mijn studie telkens de eerste maand van de vakantie vakantiewerk had gedaan en de tweede maand van de vakantie aan de tweede zit had gewijd, had ik niet echt voldoende kans gehad om te bekomen en dat begon te wegen. Ik deed ook weekendwerk op zaterdag en zondag bij de bakker tijdens het schooljaar en had er een lerarenopleiding bijgenomen, want dat zou misschien ooit weleens van pas kunnen komen. Ik had dat derde jaar vijf herexamens en tijdens die tweede zit overleed mijn grootmoeder aan moeders’ kant. Helemaal geblokkeerd door de emoties, belde ik mijn vader. Nadat ik snikkend en stotterend mijn verhaal had gedaan en mijn tranen terug opgedroogd waren, vroeg hij mij: “En wat is je doel?”, waarop ik vol overtuiging antwoordde: “Slagen voor de examens!” en ik legde de telefoon neer, begon terug ijverig te blokken en slaagde ook voor het derde jaar. Tijdens het vierde jaar legde ik de lat voor mezelf zelfs nog een tikkeltje hoger. Ik nam bovenop de normale studiebelasting, een ambitieus thesisonderwerp, het weekendwerk en de stages voor de lerarenopleiding ook nog de verantwoordelijkheid als bestuurslid van de businessclub van de school en redacteur van het periodieke clubmagazine op mijn schouders, want dat zou goed staan op mijn CV. Ik negeerde alle stresssignalen, bleef plichtsgetrouw al mijn verantwoordelijkheden en afspraken nakomen en ging gewoon door, gefixeerd op het halen van mijn diploma’s (alles om maar niet met mezelf of dat hoopje ellende van weleer geconfronteerd te worden). Mijn stressgedrag moet echt ondraaglijk zijn geweest, want aan het begin van de blokperiode in mei van dat laatste jaar verbrak mijn toenmalige vriend onze relatie van bijna vijf jaar. Ik vermoed dat hij nog eens een examenperiode met mij echt niet meer zag zitten. Enkele telefoontjes met mijn vader zetten mij terug op scherp en ik behaalde dat jaar in eerste zit twee diploma’s. Dat moest ook wel, want op 2 augustus zou ik al op mijn eerste job beginnen. Tweede zit was geen optie meer.
Fase 3 – Val door overbelasting
We must all suffer one of two things:
Jim Rohn
the pain of discipline or the pain of regret.
Ik begon als btw-consulent bij een middelgroot accountancy kantoor in het Antwerpse. Onbewust van mijn eigen kunnen en uit schrik dat ik onbekwaam zou bevonden worden, werkte ik keihard en maakte ik lange dagen. Op vraag van mijn leidinggevende volgde ik daarbovenop in Brussel drie avonden per week, gedurende twee jaar, een opleiding fiscale wetenschappen. Aangezien ik geen studieverlof had, studeerde ik ’s avonds en in het weekend. Ik slaagde beide jaren in eerste zit. Diploma drie was op zak. Na het afronden van die studie werd er vanuit het werk verwacht dat ik mijn officiële titel als belastingconsulent zou behalen. Dit bestond toen uit drie jaar een dagboek bijhouden van wat je tijdens je werk (“stage”) aan kennis en ervaring opdeed omtrent belastingen, een aantal seminaries per jaar en relatief eenvoudige tussentijdse examens over die seminaries. De eindproef bestond uit een schriftelijk luik en een mondeling luik, waarin je over alle takken van de belastingen ondervraagd werd. Ik had de maanden voor die eindproef in opdracht van mijn leidinggevende tijdens mijn vrije tijd geschreven aan een boek over de btw-aangifte. Daar was ik nog niet echt van gerecupereerd en ik was het studeren inmiddels ook grondig beu, maar desondanks klemde ik mijn kaken nog een laatste keer op elkaar en forceerde ik mezelf om te blokken en te slagen. Het zou de laatste keer zijn en dan was ik van het studeren af. Niettegenstaande ik door mijn werk voornamelijk ervaring had met btw en met de andere belastingen maar zelden in contact kwam, slaagde ik toch voor mijn schriftelijke proef met net geen 60%. Maar je moest minstens 60% halen om hiervoor vrijgesteld te zijn, dus de mondelinge proef was erop of eronder. Tijdens de mondelinge proef moest je tonen aan een zeskoppige jury dat je de titel belastingconsulent waardig was. Een hele opgave voor een introvert persoon als ik. Door de stress van dat hele gebeuren bovenop mijn dagelijkse stress, heb ik dan ook een black-out gekregen. De vraag over btw kon ik door ervaring nog beantwoorden, maar van de andere belastingen wist ik niets meer. Ik begon te twijfelen over alles en geraakte niet meer uit mijn woorden. Je mocht wetboeken gebruiken, maar ondanks de goede voorbereiding van mijn wetboeken met stickertjes en markeringen, kon ik zelfs daar niets meer in vinden. Na een beraadslaging van een eindeloze tien minuten achter gesloten deur, kondigde de voorzitster van de jury met de glimlach aan dat ik niet geslaagd was, omdat mijn kennis van de andere belastingen dan btw toch te ontoereikend was. Ik had gefaald en dat heeft mij dan uiteindelijk toch op mijn knieën gekregen. Van de eens zo harde werker was niets meer over. Op het werk zat ik ganser dagen als verdoofd naar mijn scherm te staren, bang dat de telefoon zou afgaan en dat iemand mij een vraag zou stellen waarop ik niet zou kunnen antwoorden. Mijn zelfvertrouwen was gekelderd en ik had geen greintje wilskracht meer over om mij te forceren om nog enige moeite te doen voor iets. Mijn hele lijf deed pijn. Ik was op. Een tiental dagen na dat mondelinge examen kwam ik ’s morgens zoals gewoonlijk aan op mijn bureau. Nadat ik enkele minuten met mijn jas nog aan naar mijn bureau had staan staren, heb ik rechtsomkeer gemaakt. Ik zag het niet meer zitten om nog één dag langer op deze manier door te brengen. Ik ben linea recta naar de dokter gereden, waar ik de diagnose depressie heb gekregen.
Fase 4 – Ontwikkeling van moeiteloosheid
The more disciplined you become,
Steve Pavlina
the easier life gets.
Mijn ijzersterke discipline had mij mentaal opgebrand, maar heeft mij uiteindelijk ook terug opgebouwd. Eens ik de weerstand tegen die diagnose had overwonnen en een beetje was bijgerust, had ik nog maar één doel: uit dat diepe dal klauteren en terug mentaal en fysiek gezond worden. No matter what it takes. Ik las alles wat ik kon vinden over mentale gezondheid en de invloed ervan op het lichaam, ik beoefende dagelijks mindfulness, qi gong en/of yoga, ging elke dag met mijn hond in de natuur wandelen, reciteerde eindeloos positieve affirmaties, leerde mijn emoties balanceren in de plaats van verdrukken, leerde terug naar mezelf luisteren en mijn grenzen stellen, … En dat terwijl ik ondertussen als zelfstandige twee bedrijven uit de grond aan het stampen was (want de lat ligt nog steeds hoog en zal altijd hoog liggen). En stilaan begonnen er dingen te veranderen. Traag maar zeker kwam er na vijfentwintig jaar terug licht(heid) in mijn leven en begon ik fracties van plezier te ervaren. Na een strijd van bijna een decennium lang, durf ik heel voorzichtig te zeggen dat ik er zo goed als door ben. Ik ervaar nog steeds veel stress, dat zal altijd een gevoelig puntje blijven, maar het wordt steeds minder overheersend en ik recupereer sneller, waardoor ik af en toe al kan genieten van het leven en echte blijdschap kan ervaren. Het leven begint eindelijk een beetje moeiteloos te lopen. De ‘Cruella’ is verdwenen en er begint ‘flow’ te komen.
Door terug te kijken, besef ik pas hoe zwaar dit hele proces is geweest, maar zie ik ook hoeveel het mij geleerd heeft. Door mijn worsteling ben ik geworden wie ik nu ben en sta ik waar ik nu sta en daar ben ik trots op, maar vooral ook heel dankbaar voor. Het heeft mij immers geleerd om mijn leven te leiden in de plaats van te lijden. Ik kan nu discipline inzetten als ik wil, maar ik kan ook loslaten en met de stroom meegaan als ik wil. Er is balans, waardoor ik de keuze heb.
Herken je jezelf hierin? Weet dan dat je, eender in welke fase je je nu bevindt, precies bent waar je moet zijn. Houd vol, blijf je focus richten op je doel en blijf in die richting voortbewegen, ook al is het maar met hele kleine stapjes. Als je blijft volhouden, wordt het alsmaar gemakkelijker. En je zal af en toe vallen, dat hoort nu eenmaal bij een leerproces. Maar weet dat dit niet het einde is van jouw verhaal, dit is nog maar het begin. Put kracht uit nieuwsgierigheid naar wat er volgt, naar wat hierachter ligt, naar wat je zou kunnen bereiken, naar welke onverwachte wendingen jouw verhaal nog zou kunnen maken, …
One Reply to “Lessen in discipline”
Dank je voor het delen van je persoonlijk verhaal. Fase van ‘moeiteloosheid’ zou ik het niet noemen. Bewust kiezen blijft moeite kosten. Het is die vermoeidheid waar je telkens mee moet omgaan, moet toelaten en ervan recupereren ervaar ik.